Huế, ngày 23 tháng 6 năm 2017
Em Bông ngoan hiền của mẹ ơi,
Tối qua mẹ Hương Lan không ngủ được. Chiều hôm qua là một chiều rất buồn, con gái ạ! Mẹ đi xem nơi người ta xin ý kiến người dân về cách làm đẹp bờ sông Hương (nói theo ngôn ngữ của người lớn thì đó là phương án quy hoạch chi tiết hai bên bờ sông Hương) mà họ sắp thực hiện. Thoạt đầu mẹ nhìn đôi bờ sông Hương trên những bản vẽ quy hoạch và thấy biết ơn vì họ sẽ trồng thêm cây xanh và làm nhiều sân chơi cho trẻ em như con và em Pie sau này. Rồi mẹ xem kỹ hơn, mẹ thấy hình ảnh bờ Sông Hương nên thơ và nguyên sơ của mẹ con mình trong tương lai sẽ na ná với những bờ sông của những thành phố lớn mà mẹ đã đi qua – hiện đại và hào nhoáng; bất ngờ (đối với mẹ thôi) hơn là trên hai cồn đất giữa sông Hương là Cồn Dã Viên và Cồn Hến, ngoài công trình phục vụ công cộng, người ta có ý định xây hai khu nghỉ dưỡng rộng lớn để kinh doanh trên đó chứ không phải là hai khu rừng, hai khu vườn ăn trái hữu cơ hay hai công viên bách thảo (nói ra mẹ mới nhớ Huế mình chưa có công viên bách thảo, Bông ạ!) để làm cặp lá phổi xanh cho thành phố đang ngày càng bê tông hóa dần. Bông biết không con, mẹ nghe kể ngày xưa khi chọn cuộc đất này làm kinh đô các nhà địa lý của triều Nguyễn đã chọn lựa rất kỹ; và theo luật phong thủy sông Hương là minh đường còn Cồn Hến và Cồn Dã Viên như là hai linh vật “tả thanh long, hữu bạch hổ” để trấn giữ cho Kinh Thành Huế. Bất giác mẹ thấy thất vọng vô cùng. Mẹ cảm nhận được đôi chút lòng mến mộ của mấy o chú vẽ nên dự án này đối với sông Hương và có ý tốt muốn làm đẹp cho sông Hương (điều này mẹ rất biết ơn và trân trọng) nhưng hình như họ chưa hiểu chi về sông Hương của mẹ con mình hết, Bông à. Chắc tại họ chưa lần mô có được diễm phúc bơi qua bơi về sông Hương như mẹ Hương Lan, mấy mệ và mấy dì con nhỉ? Mẹ có nên rủ họ đi bơi sông cùng không con gái?!
Bông của mẹ ơi, con có thấy sông Hương giống như cô con gái hiền hòa, mộc mạc, uyên bác và không phô trương không con? Để làm duyên làm dáng cho cô con gái trong trẻo này, còn chi đẹp hơn là nhặt hết những rác rưởi người ta vô tình hay cố ý xả xuống sông Hương và đính lên chiếc áo hai tà của nàng với muôn vàn hoa lá cỏ cây con hè? Với chiếc áo dài thiên nhiên thơm tho ấy, nàng sẽ vui sướng hơn, sẽ gọi về bao nhiêu là bướm, là chim, là chuồn chuồn để hát múa cho mình vui, để làm dịu bớt những lo toan vật chất mà con người cứ ưa níu chặt chứ không hề muốn buông bỏ. Nếu khoác lên nàng bộ trang phục may đo cầu kỳ và đeo vào đủ thứ trang sức kim loại bóng loáng trong khi trên dòng sông rác nổi lềnh bềnh thì thử hỏi liệu nàng Hương còn trong trẻo và thơm tho nữa thôi? Lúc ấy, người Huế có thể sẽ thấy choáng ngợp trước vẻ đẹp hiện đại của bộ trang phục mới đó nhưng du khách, đặc biệt là những người có học thức và giàu có, chắc sẽ thấy nàng Hương chẳng có gì đặc biệt bởi vẻ đẹp bóng lộn kiểu này họ đi nhiều nên thấy đủ rồi. Mình phải làm du khách thấy rằng khi họ chọn Huế là họ đang chọn đến với một thành phố cổ kính, xanh tươi và yên bình – nơi họ trốn đến vài ngày để được tĩnh tâm quay về đối diện với chính họ và để tìm được bình an trong tâm hồn, con gái ạ.
Sáng ni mẹ ra sông sớm hơn mọi khi. Mẹ bước nhẹ trên cỏ về phía bình minh nơi thành phố lô xô đang dần thức giấc. Mẹ nhìn quanh mình và thấy cơ man nào là cỏ cây đang tựa vào nhau ngủ ngon lành. Nào là bông xuyến chi, nào là bông sài đất, nào là bông xấu hổ mọc xen kẽ với bông lạc tiên, điểm xuyết cho dải cỏ dưới chân mẹ thêm nhiều màu sắc mà không hề lòe loẹt hay giả tạo. Mẹ nhìn kỹ hơn, thấy khóm hoa mua mới ra nụ đang còn chúm chím. Chắc một vài ngày nữa thôi, mấy nụ xanh biếc kia sẽ nở thành hoa tím ngắt – màu mẹ Hương Lan và cậu Xốp say mê. Mẹ đặt bình trà, ly trà, hủ cốm gạo lứt, và hủ bánh lúa mạch củ sen xuống thảm cỏ xanh êm sát mép sông mà mẹ và những người bạn mê sông Hương khác hay ngồi uống trà mỗi sáng, và lòng mẹ trĩu nặng. Mẹ nhìn về phía thượng nguồn thấy toàn một màu xanh với nhiều sắc thái khác nhau đẹp như tranh vẽ mà lòng chợt thấy hoang mang. Sợ một ngày mảng xanh đó sẽ xen kẽ thêm những công trình bê tông cốt thép lớn nhỏ, lạc lõng và thô cứng.
Rồi con gái ạ, mẹ nhìn lên trời và mẹ mơ. Mơ cây hai bờ sông sẽ mọc lên thành những khu rừng nhỏ, và dưới những tán cây đó có những con đường mòn dài và mỏng như sợi chỉ vừa đủ hai người sóng đôi. Mẹ và Bông sẽ bước thật chậm, thật nhẹ để côn trùng và chim chóc trong khu vườn đó vẫn an nhiên bay nhảy và ca hát. Rồi mẹ thấy, dưới gốc cây to to kia gần bờ sông, nơi có một nhánh cây vươn ra sà gần như song song với thảm cỏ và trên đó người ta treo lủng lẳng một chiếc xích đu làm từ lốp xe ô tô cũ đã được sơn trắng như mới. Mẹ sẽ ngồi lên và con đẩy thật mạnh để mẹ bay lên ôm lấy tuổi thơ của mình trong phút chốc. Rồi mẹ nghe tiếng con nít cười rúc rích khi đang leo trèo và đu đưa trên cái giàn tre có bậc thang thâm thấp và vững chãi. À, thì ra đó là em Pie của mẹ Thù Lù và mẹ Bột Ngọt. Khi em Pie Pí Po đang đỏ ửng mặt vì đã chinh phục được cái giàn tre đó thì hai mẹ của em đang vừa ngồi ngắm em vừa uống trà và nhâm nhi món hạt sen rang đầu mùa trên bãi cỏ mềm và mượt. Dưới sông xanh kia, mệ Bánh Tráng và mẹ Diệu Lan đang bơi vào bờ. Ánh nắng buổi sáng nhẹ nhàng hắt lên khuôn mặt bình an của hai người phụ nữ dịu dàng và lúc nào trong đáy mắt cũng tràn đầy yêu thương ấy. Còn xa xa kia mây khẽ khàng rũ mình trên sườn núi.
Rồi mẹ nghe nước mắt mình rơi thật khẽ và mũi mình cay cay. Bầu trời hôm ni răng mây màu trắng chi lạ rứa? Mấy con chim én bay kiểu chi mà ngố ngố rứa hè? Mẹ thấy nghẹn ngào nhưng mẹ mím chặt môi. Lớn rồi, ai lại khóc thành tiếng phải không con gái? Dị òm i…! Rồi mẹ bơi ra sông, trên mình chỉ độc nhất bộ đồ bơi chứ không phao phiết chi hết. Sáng nay, mẹ của Bông nhớ nhớ quên quên. Nhớ những thứ không cần thiết lắm (hủ bánh lúa mạch củ sen) mà quên mất phao cứu sinh (cái bịch không màu xanh có cột sợi dây vải mẹ hay thắt vào eo khi bơi qua sông). Lúc ấy mẹ chủ yếu chỉ nương vào chính mình và thấy vững lòng hơn khi có mệ Tuyết Bánh Tráng bơi cạnh bên. Mệ Bánh Tráng kèm sát mẹ như vệ sỹ còn mẹ thì như con rắn nhỏ trườn mình trong nước rồi lẩn đi. Lúc ấy mẹ chỉ muốn hòa mình vào nước để nỗi muộn phiền chất chứa trong lòng từ chiều qua trôi xuôi hết về biển.
Sông hôm ni sao hẹp quá, em Bông à. Mẹ chỉ muốn bơi hoài bơi hoài rứa mà phút chốc đã tới bờ bên kia rồi. Dù không ngẩng đầu lên thật lâu để ngắm nhìn như mọi khi, mẹ cũng đoán được trong khu vườn xanh um có cái cây tán rộng sát mép sông sau lưng nhà người ta, mấy con gà đã thức giấc và lúc thúc đi kiếm mồi quanh những gốc cây, bụi cỏ. Mẹ như con cá nhỏ nhởn nhơ, khi chạm tới gần bờ rồi thì tự động quay ra và lại ung dung bơi lội. Giờ đây mẹ không nghe gì khác ngoài tiếng nước tay mình khua nhè nhẹ. Mẹ chỉ hít thở thiệt êm rồi lướt đi và tan đi. Cố gắng không nghĩ ngợi gì cả, chỉ tập trung vào hơi thở vẫn đều đều, nhịp nhàng như chưa hề có mối bận lòng nào quấy quả cả. Mẹ thấy mình bình an và bớt nhói đau trong lòng.
Rứa mà lên tới bờ bên ni, mẹ vẫn lại ủ rũ và rồi hình như có tia sáng nhỏ le lói và nhảy nhót trong tim mẹ khi mẹ thấy hai chú nhân viên Công ty Công viên Cây xanh Huế đang chở ống nước và máy bơm đến để tưới cho mấy chục gốc cây mà công ty mới trồng thêm gần đây. Trong lòng mẹ lúc ấy có một bông hoa trắng nhỏ xinh đang hé nở thơm lừng em Bông à. Lúc ấy, mẹ chỉ biết điều duy nhất mẹ cần làm sáng ni là ngồi xuống, viết ra những chất chứa trong lòng mình cho em Bông của mẹ nghe, cho chính mình hay cho cả những ai yêu Sông Hương và Huế bởi mẹ nghĩ nếu mình nuôi dưỡng tình yêu sông Hương và yêu Huế trong chính mình và mỗi người đủ nhiều để biến nó thành hành động thì cuối cùng mình sẽ tìm được lối ra…
Hẹn gặp con trên sông Hương thơ và hiền hòa vào một ngày không xa, con gái nhé. Mẹ thương em Bông Bay Bổng của mẹ nhiều.
Mẹ Hương Lan
